Skip to content

Nederlands

Franz Farwerck over overblijfselen van mannenbonden (NL)

In al het voorgaande heb je veel gelezen over de man Farwerck, maar nog weinig over zijn ideeën. Daarom heb ik een artikel vertaald dat ik in 2013/4 schreef voor een publicatie die nooit verscheen. Nederlandstaligen kunnen natuurlijk ook gewoon de boeken van Farwerck zelf lezen, maar mocht dit boekje je introductie zijn tot Farwerck, dan krijg je hier een idee van zijn theorieën. Toen de kerstening der Germaanse stammen, althans naar het uiterlijke, voltooid was, werden de werkzaamheden der mannenbonden voorshands nog voortgezet. Deze waren in twee groepen te verdelen, de inwijdingsriten, die min of meer geheim waren en de openbare handelingen, die hun ontstaan dankten aan de opvattingen, die in de inwijdingsriten waren vastgelegd. Van deze inwijdingsriten […] treffen wij in latere tijden nog slechts sporen aan, voldoende echter om het bestaan er van vast te stellen. De openbare handelingen kennen wij vooral uit de kerkelijke verboden, maar ook uit de vele overblijfselen, die in de vorm van volksgebruiken blijven voortbestaan.[1] In zijn gigantische werk Noordeuropese Mysteriën En Hun Sporen Tot Heden beschrijft Franz Eduard Farwerck (1889-1969) hoe elementen van het voorchristelijke Noordelijke Europa voortleven in de tegenwoordige cultuur. Hij gaat zo ver te stellen dat de ‘onderliggende… Read More »Franz Farwerck over overblijfselen van mannenbonden (NL)

Esperanto (NL)

Dit is nog zo’n interessant, maar enigszins lastig onderwerp. Farwerck heeft zich ingezet voor het gebruik van Esperanto, dat is duidelijk, maar hoe past hij precies in het plaatje? Esperanto is een geconstrueerde taal (vooral uit Indo-Europese talen) die makkelijk te leren zou zijn en daarom erg geschikt zou zijn om een internationale taal te worden. De Pool L.L. Zahendorf heeft haar ontwikkeld en in de eerste decennia was Esperanto best succesvol. Mensen als Farwerck hebben hieraan bijgedragen. Het is de tijd dat Vrijmetselarij zich internationaler ging oriënteren en natuurlijk was Le Droit Humain een van de eerste Maçonnieke organisaties die inderdaad over de grenzen werkte. Ook waren er verschillende initiatieven om internationaal samen te werken. Een zo’n initiatief “Esperanto-Framasona”, die in 1913 Universala Framasona Liga zou gaan heten. Deze Maçonnieke liga werd zelfs opgericht na het eerste Esperanto congres in Boulogne-sur-Mer in 1905. Zowel het Grootoosten der Nederland als de Nederlandse federatie van Le Droit Humain waren op de hoogte van de ontwikkelingen rond Esperanto. In een Bulletin schrijft Farwerck zelf zelfs dat hij en Frits Faulhaber waren aangesteld om Esperanto meer bekend te maken binnen de loges van LDH. Faulhaber probeerde een bijeenkomst in het Esperanto te organiseren. Met Faulhaber… Read More »Esperanto (NL)

Huizen (NL)

Emmastraat 58, Caecilia Dit is een onderwerp dat me al veel tijd heeft gekocht omdat het moeilijk is om met zekerheid vast te stellen hoe sommige dingen zaten. Maar in dit hoofdstuk kijken we iets beter naar een paar panden die met Farwerck in verband gebracht kunnen worden. Villa Caecilia (ook Cæcilia en Cecilia) werd in 1875 gebouwd. In hetzelfde jaar werden er “stallen met woonfaciliteiten” bijgebouwd. Ook in hetzelfde jaar, stond het hele complex al weer te koop. Een advertentie uit 1878 rept van een villa met een park, negen kamers en twee kamers voor personeel. Een andere advertentie heeft het over een perceel van 48 hectare! In 1911 werd het perceel gekocht door ene Vink en zijn familie, maar een jaar later overleed deze persoon en werd het hele complex openbaar verkocht. De prijs van ƒ 20.000,- heb ik gevonden, maar niet de koper. Het feit dat in 1912 Farwerck senior aankondigde een fabriek te openen in Hilversum, doet vermoeden dat het de familie Farwerck is die de kopers waren. De grond rond het huis werd kleiner en kleiner. Er werd een weg omheen gelegd, daar werden huizen aan gebouwd en de villa in het bos werd een villa… Read More »Huizen (NL)

Archeologie (NL)

De archeologie bestaat in Nederland officieel sinds 1818 toen het een studie werd aan de Universiteit van Leiden en het Museum voor Oudheden werd opgericht in dezelfde stad. Dit leidde niet meteen tot een explosie van archeologische activiteiten. In Farwerck’s tijd en vooral kort na de Tweede Wereldoorlog was er een groeiend aantal amateur archeologen en geïnteresseerden. Na de oorlog zei Farwerck: “In 1941 werd ik begunstigde van een vereniging voor lokale geschiedenis.” Ook anderen gingen samenwerken en zo ontstonden verenigingen en netwerken waarin zowel geïnteresseerden, amateur archeologen en professionals samen werkten. Tegenwoordig vallen die onder de “Archeologische Werkgemeenschap Nederland”. Op de website van de AWN valt te lezen: “In 1952 worden de eerste vijf afdelingen opgericht in het Gooi, Amsterdam. Kennemerland, Rijnstreek en Den Haag e.o. In de jaren 1958 – 62 is er sprake van verdere groei van de vereniging en worden zes nieuwe afdelingen gevormd.”[1] Farwerck woonde in het Gooi, de eerste streek die genoemd wordt in het citaat van de AWN. Die lokale groep had een tijdschrift Westerheem dat verscheen van 1953 tot 2017. In dit tijdschrift komen we een tekst van Farwerck tegen en wat besprekingen van zijn boeken tussen 1953 en 1963. In 1963… Read More »Archeologie (NL)

Rotary (NL)

In de biografie zagen we dat Farwerck er sociale ideeën op nahield. De Rotary Club was hierin perfect voor hem. Het doel van Rotary is het aanmoedigen en het aankweken van het ideaal van dienstvaardigheid als grondslag van een waardige ondernemingsgeest en in het bijzonder het aanmoedigen en bevorderen van: […] internationaal begrip, goede onderlinge verstandhouding en vrede door een wereldomvattende fellowship van mensen, die werkzaam zijn in een bedrijf of beroep en verenigd zijn in het ideaal van dienstvaardigheid Valt te lezen op de website van Rotary Nederland[1]. Dat is een aardige samenvatting van Farwerck! Een zakenman die wil werken voor de medemens en dit eerder deed in commissies. Ik kan me goed indenken dat Farwerck enthousiast werd toen in 1924 in Amsterdam en Utrecht de eerste Rotary Clubs in Nederland werden opgericht. Zo ontstaat in 1927 het idee om een Rotary Club op te richten in Hilversum. Farwerck was er bij, E.M. Jaarsma en M. Moltzer. Jaarsma is de open haarden man op wiens terrein archeologische vondsten zijn gedaan. Op 1 december voegden Geert van Mesdag zich bij de groep en een maand later A.R. Buwalda, P.J. van Dam, Gerrit van Duyl en J.H.M.M. de Rode wat een… Read More »Rotary (NL)

Mureed Farwerck (NL)

Hazrat Inayat Khan (1882-1927) werd in India ingewijd in de Chistiyya Soefi orde. Zijn familie onderhield contacten met Moslims. Brahmanen en Westerlingen. Khan was ook een musicus. Zijn muziek bracht hem in 1910 naar Londen, maar de mensen daar waren meer geïnteresseerd in zijn lezingen over Soefisme en aanverwante onderwerpen dan in de muziek die hij maakte met zijn broer. Hij reisde door de Verenigde Staten, Europa en Rusland om lezingen te geven en soms om muziek te maken. Door Eerste Wereldoorlog belandde Khan in Londen waar hij ‘de eerste versie’ van zijn organisatie lanceerde in 1917. In 1923 woonde Khan in Frankrijk waar de organisatie opnieuw werd uitgevonden. Khan’s ideeën sloegen in Zwitserland goed aan en het Nederlands/Zwitsers contact zorgde er voor dat Khan in 1921 Nederland bezocht. Hij werd enthousiast ontvangen en had al snel genoeg mensen om zich heen verzameld om vier centra op te richten. Nederland zou belangrijk blijken voor de verdere wereldwijde verspreiding van de Soefi gemeenschap. In zijn autobiografie beschrijft Khan de vroege leden en helpers in Nederland. Sommige namen zijn inmiddels bekend, vooral Anne Kerdijk. Ook interessant, een zoon uit de uitgeversfamilie Kluwer was ook lid, dezelfde Nico Kluwer die acht jaar na zijn… Read More »Mureed Farwerck (NL)

Gemengde Vrijmetselarij (NL)

Zoals inmiddels duidelijk is, is Farwerck hoogstwaarschijnlijk eerst in aanraking gekomen met de Theosofie en langs die weg met gemengde Vrijmetselarij. Wat geschiedenis. Vrijmetselarij is traditioneel een mannen aangelegenheid, maar niet iedereen vond dat nog van deze tijd. Tegen het einde van de 19e eeuw begonnen een aantal mensen meer te doen dan alleen praten. Een Franse loge wijdde in 1882 een vrouw in, Maria Deraismes (1828-1894). De Grootloge waarbinnen dit gebeurde was vrij liberaal, maar dit ging was een brug te ver voor veel leden, dus samen met Georges Martin (1844-1916) richtte Deraismes een nieuwe orde op, een waarvan ook vrouwen lid konden worden, de Grande Loge Symbolique Écossaise “Le Droit Humain” in 1893. Deze symbolische Schotse Grootloge zou uiteindelijk de Internationale Orde der Gemengde Vrijmetselarij le Droit Humain gaan heten. LDH in het kort. Deraismes was inmiddels overleden. Martin wilde twee problemen die hij had met Vrijmetselarij oplossen in zijn nieuwe orde: de afwezigheid van de vrouw en de aanwezigheid van de Bijbel. In een ‘traditie’ die al langer aan de gang was in Frankrijk (maar die begon in België) schreef Martin alle verwijzingen naar de Bijbel of naar ‘het hogere’ uit het rituaal. Hij baseerde zich hierbij nog… Read More »Gemengde Vrijmetselarij (NL)

Theosofie (NL)

De Nederlandse tak van de Theosofie begint met een interessante naam: Petronella Catharina Meuleman-Van Ginkel, die zichzelf “Piet” noemde. Meuleman was een helderziende die seances hield. Dit bracht haar een kleine schare volgers. Ze was een actieve vrouw die niet alleen streed voor de rechten van de vrouw, maar ook voor die van het dier. De Vegetariërsbond waar Farwerck zich jaren later bij aansloot, was een van de initiatieven van Meuleman. Meuleman leefde een generatie voor Farwerck. Ze werd geboren in 1841 en overleed in 1902. Haar meisjesnaam was Van Ginkel, ook de achternaam van degene die Farwerck inwijdde in de Vrijmetselarij. Is er een relatie tussen deze twee Van Ginkels? Jazeker. Meuleman was een dochter van Cornelis Yzak van Ginkel (1802-1888) en Peternella Catharina Hensen (1802-1853). Een zoon van dit stel, Marinus Hendrikus Anthonie van Ginkel (1844-?), is de vader van Henri van Ginkel. Meuleman was dus de tante van Van Ginkel. Theosofie zat in de familie! In Meuleman’s huis werd niet alleen de eerste Nederlandse Theosofische loge opgericht, maar er woonden ook een aantal mensen. Meuleman noemt onder andere: “Mej. Kerkdijk“, “de Heer en mej. Denier v. d. Gon“ en “de Heer v. Ginkel“. Hier hebben we dus… Read More »Theosofie (NL)